Pomimo, że od 30 lat dostępne są statyny, skuteczne leki obniżające poziom cholesterolu, zaburzenia lipidowe nadal są poważnym problemem lekarzy i pacjentów. W Polsce podwyższony poziom cholesterolu (hipercholesterolemia) dotyczy niemal 20 milionów osób. Wynika to w dużej mierze z problemów związanych z koniecznością zmiany trybu życia. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważne dla utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu lub jego redukcji są: zmiana diety, zmniejszenie masy ciała czy regularny wysiłek fizyczny¹.

Zaburzenia przemiany lipidów są w naszym kraju wciąż najczęściej spotykanym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Ich częstość zwiększa się w związku z niekorzystnymi nawykami żywieniowymi i siedzącym trybem życia sprzyjającym występowaniu nadwagi i otyłości, co dodatkowo pogłębiła w ostatnich latach pandemia koronawirusa.

Zaburzenia lipidowe to czynnik ryzyka miażdżycy i jej powikłań na który mamy wpływ¹ i który możemy zmienić samodzielnie wprowadzając prozdrowotne zmiany stylu życia. Dbając o prawidłowe stężenie cholesterolu możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, choroby tętnic obwodowych i innych powikłań miażdżycy.

Lipoproteiny o małej gęstości (LDL-C, tzw. „zły cholesterol”) odgrywają główną rolę w rozwoju miażdżycy i jej powikłań. Dlatego stężenie cholesterolu LDL jest najważniejszym badaniem służącym do monitorowania leczenia obniżającego poziom cholesterolu. Z kolei HDL to tzw. „dobry cholesterol” - jego wysokie stężenie koreluje ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju miażdżycy.

W celu oceny zawartości lipidów w osoczu wykonuje się badanie profilu lipidowego (lipidogram). Obejmuje on oznaczenia stężenia cholesterolu całkowitego (TC), cholesterolu HDL, cholesterolu LDL, cholesterolu nie-HDL, trójglicerydów (TG) oraz ewentualnie także apolipoproteiny B (apoB) i lipoproteiny (a). Przychodząc na pobranie krwi w celu wykonania tylko profilu lipidowego nie trzeba być na czczo.

Dla utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu duże znaczenie ma prozdrowotny styl życia, a szczególnie prawidłowe odżywianie. Ważne jest ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych oraz tłuszczów trans, zwiększenie spożycia błonnika i dbanie o prawidłową masę ciała. Wsparciem może być także stosowanie żywności funkcjonalnej zawierającej fitosterole, czosnek, bergamotę, polikosanol czy czerwony ryż drożdżowy (monakolina K)¹.

1. Banach M. et al., WYTYCZNE PTL/KLRWP/PTK/PTDL/PTD/PTNT DIAGNOSTYKI I LECZENIA ZABURZEŃ LIPIDOWYCH W POLSCE 2021, LEKARZ POZ 4/2021